Μεστά

Τα Μεστά είναι ένα πολύ καλά διατηρημένο χωριό-κάστρο της βυζαντινής περιόδου (14ος και 15ος αιώνας). Έχει αναδειχθεί διατηρητέο μνημείο και βρίσκεται 35 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πόλης της Χίου Το καστροχώρι αυτό, σε οδηγεί πίσω στους αιώνες με τις λίγες αλλαγές που έχει υποστεί. Διατηρεί τα σπίτια του σφιχτά δεμένα το ένα με το άλλο ώστε να σχηματίζουν μία συμπαγή δομή.Οι δρόμοι είναι σκυρόστρωτοι και στενοί. Αυτός ο τύπος φρουρίου, τετράγωνης και γωνιακής δομής, χτίστηκε για προστασία από τις συχνές επιδρομές των πειρατών και των Τούρκων.
Το χωριό βρίσκεται σε μικρή, άδενδρη κοιλάδα μακριά από τη θάλασσα. Οι εξωτερικοί τοίχοι περιλαμβάνουν γειτονικά παραπέτα με μικρούς πύργους στις γωνίες και μόνο μια θύρα, έτσι αν κάποιος κοιτάξει το χωριό απέξω, οι συνεχόμενοι τοίχοι των σπιτιών ακριβώς επειδή δεν έχουν πόρτες και παράθυρα δίνουν την αίσθηση του κάστρου. Μάλιστα στις γωνίες του χωριού υπήρχαν πύργοι. Οι κάτοικοι μπορούσαν να μπουν και να φύγουν από το χωριό μόνο μέσω μιας πόρτας η οποία βρίσκεται σήμερα στην τοποθεσία Κάτω Πόρτα. Στο κέντρο των Μεστών υψώνεται ο αμυντικός πύργος, ένας τύπος της Ακρόπολης τον οποίο οι κάτοικοι είχαν σαν καταφύγιο σε περίπτωση επίθεσης.

Οι δρόμοι είναι στενοί και πέτρινοι και συνδέονται με τη κεντρική πλατεία. Σε μικρές αποστάσεις υπάρχουν εγκάρσιες στοές που υποστηρίζουν τις κατασκευές, καθώς επίσης και τους θόλους και τις στοές που υποστηρίζουν τα δωμάτια. Ο λειτουργικός χαρακτήρας των σπιτιών υποστηρίζει την άμυνα κι έτσι οι κάτοικοι ήταν ικανοί να μετακινούνται στις σκεπές χωρίς να φαίνονται. Το σχήμα των τεσσάρων πλευρών αυτών των σπιτιών, η χονδρή δομή τους, το αμυντικό σύστημα, οι γκρι τοίχοι, οι μικρές περιοχές για γενική χρήση και η σχέση με τα άδενδρα, φυσικά περίχωρα πείθουν τους επισκέπτες ότι τα μεσαιωνικά χωριά της Χίου χτίστηκαν με βάση ένα σταθερό σχέδιο, το οποίο πιθανότατα να είχε υποβληθεί από τους Γενοβέζους.

Ένα θαυμάσιο μνημείο που αξίζει να δει κανείς είναι η εκκλησία του Παλαιού Ταξιάρχη, μια θολωτή βασιλική, η οποία είχε δύο διαδρόμους το 1794 κι ένα ξύλινο ανάγλυφο εικονοστάσι, δείγμα της χιώτικης ξυλογλυπτικής.

Στη διάρκεια του χρόνου στα Μεστά λαμβάνουν χώρα πανηγύρια. Ξεχωρίζει αυτό της Καθαράς Δευτέρας κατά το οποίο γίνεται αναπαράσταση του παραδοσιακού εθίμου του Αγά ο οποίος διακωμωδεί τις δίκες των Τούρκων δικαστών όπως γίνονταν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Άλλα τοπικά πανηγύρια είναι πραγματοποιούνται στις 15 Αυγούστου και στις 8 Νοεμβρίου.

Το λιμάνι των Μεστών βρίσκεται σε μια απόσταση 4 χιλιομέτρων από το χωριό.